Son dönemlerde, uyuz hastalığı tedavisi insanların araştırmalarına sık sık konu oluyor. Korkunç derecede bir kaşıntıyla başlayan ve tedavi olunmadığı takdirde yaralara yol açabilen uyuz, bulaşı yüksek bir hastalıktır. Özellikle kış ve bahar aylarında ortaya çıkan, insandan insana kolayca geçebilen bu hastalık, kişinin gün içindeki konforunu oldukça etkiler.
İçindekiler Tablosu
1. Uyuz Hastalığı Nedir?
Uyuz hastalığı tedavisi ile birlikte rahatsızlığın tam olarak ne olduğu da merak edilir. Bu hastalığın oluşumunun temel sebebi, uyuz böcekleridir. Sarcoptes scabiei hominis ismi verilen uyuz böcekleri bulaştığı kişinin cildini istila ederek üst tabakaya yerleşir. Yerleşme sonucu çoğalarak vücuduna dağılır. Sonucunda kanama, kaşıntı ve yaralanma meydana gelir.
Uyuz böceği özellikle;
- Bileklerde
- Dirseklerde
- Bikini bölgesinde
- Parmak aralarında yoğunlaşır.
Daha çok bu bölgelerde kaşıntı vb. rahatsızlıklar oluşsa da böcekler tüm vücuda yuva yapabilir. Sarcoptes scabiei hominis akarlarından kurtulmanın en kesin yolu, uyuz tedavisi olmaktadır. Tedavi sonucu birey normal yaşantısına sağlıklı bir şekilde dönebilir.
1.1. Uyuz Türleri Nelerdir?
Bulaşı yüksek bir cilt rahatsızlığı olması sebebiyle kalabalık ortamlarda hızlıca insandan insana geçebilen uyuzun, birden fazla türü bulunur. Türlere bağlı olarak hastalığın ilerleyişi veya semptomları değişebilir. Uyuz hastalığı tedavisi de rahatsızlığın hangi türü olduğuna göre farklılık gösterir.
1.2. Kabuklu Uyuz
Kabuklu uyuz veya diğer adıyla Norveç uyuzu, genellikle bağışıklığı düşük olan kişilerde
gözükür. En ağır uyuz türleri arasından sayılan bu hastalık, sinir sistemi hasarı olan kişilerde de ortaya çıkabilir. Geniş bir cilt alanını kaplar ve hastalığa sahip olan kişilerin uyuz hastalığı tedavisi daha zor gerçekleşir.
Sarcoptes scabiei, yani uyuz böceklerinin enfeksiyonları sonucu cilt üzerinde yoğun pullanma baş gösterir. Pullanma ile birlikte kabuklanma da çok geçmeden ortaya çıkar. Ardından bireyde yoğun bir kaşıntı hissiyatı başlar. Ciltte Norveç uyuzu aktif olarak yer alıyorsa, birkaç tane akar yerine milyonlarca böceğe ev sahipliği yapılıyor olunması olasıdır.
1.3. Kronik Uyuz
Kronik uyuz, tekrarlayan uyuz hastalığı için verilen bir isimdir. Uzun süreli enfeksiyonlar kronik uyuza işaret edebilir. Dirençli uyuz tedavisi ise kronik uyuz türünde yanıt vermeyebilir. Hastalığın derecesine ve semptomlarına göre uygulanan tedavi yolu da farklılık gösterebilir. Özellikle çocuklarda sıklıkla rastlanan bir türdür.
1.4. Saç Uyuzu
Saç derisine yuva yapıp orada yayılan tür, saç uyuzu veya kafa derisi uyuzu olarak anılır. Kafa derisine yuvalanan uyuz böcekleri, burada ürüyerek vücudun diğer noktalarına ulaşmaya çalışırlar. Şiddetli kaşıntıyla beraber pullanma, saç uyuzu görünen bireylerde ortaya çıkar. Kafa derisi uyuz tedavisi daha farklı yöntemlerle gerçekleşebilir.
1.5. Bülloz ve Uyuz
Bülloz Pemfigoid, vücutta meydana gelen kabarcıkların zaman içinde patlayıp açılmasıdır. Otoimmün bir hastalıktır. Yani, bağışıklık sisteminin sağlıklı hücrelere saldırması durumunda ortaya çıkar. Genelde uyuz ile karıştırılır.
Kaşıntı ve pullanma hastalığın önemli belirtilerinden ikisidir. Genellikle 60 yaş üzeri kişilerde gözükür. Kadın ve erkekte büllozun görülme sıklığının aynı olduğu bilinse de son araştırmalar hastalığın kadınlarda çok daha fazla ortaya çıktığını ispat eder niteliktedir.
2. Uyuz Neden Olur?
Uyuz, sarcoptes scabiei ismi verilen mikroskobik boyuttaki böceklerin neden olduğu bir cilt rahatsızlığıdır. Oldukça küçük olan bu akarlar, yaklaşık olarak 3 mm uzunluğundadırlar. Çıplak gözle görünmeleri olası değildir. Sekiz bacaklı yapıda olan bu böcekler, kişiden kişiye temas yoluyla bulaşabilir.
Genellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan sarcoptes scabiei hominis, hijyenin yeterli olmadığı ortamlarda sıklıkla gözükür. Kıyafetlerden de bulaşabilen uyuz böcekleri, yuvalandığı kişinin deri altına yerleşerek buraya yumurtalarını bırakır. Bir süre sonra bu yumurtalar patlayarak vücuda yayılmaya başlar. Yumurtlama bir ileri seviyeye geçmeden önce doktor kontrolü dahilinde uyuz hastalığı tedavisi yapılırsa kişi kısa zamanda gündelik yaşamına dönebilir.
3. Uyuz Nasıl Bulaşır?
Uyuz birden fazla farklı şekilde bulaşabilir. En yaygın yolu, ciltten cilde olan temastır. Uyuz hastalığına sahip bir kişiyle uzun süreli cilt temasında bulunursanız, hastalığın sizlere geçme olasılığı yüksektir. Bunun dışında hastalık, ortak kullanılan eşyalar veya kıyafetler yardımıyla da yayılabilir. Uyuz hastalığını taşıyan ancak farkında olmayan bir kişinin kıyafetini giyer, havlusunu kullanır veya takısını takarsanız hastalık sizlere dolaylı yoldan geçebilir.
Uyuz, en çok kapalı mekanlarda yayılıp çoğalabilen bir cilt hastalığı olarak karşımıza çıkar. Okullarda, yurtlarda veya hapishanelerde; ortak kullanım alanının olduğu mekanlarda kolaylıkla bulaşabilir. Hijyen koşullarının tam olarak sağlanması ve uyuz hastalığı tedavisi uygulanması rahatsızlığın çok yayılmadan önüne geçilmesi konusunda kritiktir.
4. Uyuz Belirtileri Nelerdir?
Uyuz belirtileri, akarların vücuda yerleşip hızla çoğalması sonucunda ortaya çıkar. İlk başta hafif olarak ilerleyen bu belirtiler, tedavi gerçekleşmediğinde şiddetlenerek devam eder. En sonunda kişinin gündelik yaşamını büyük ölçüde etkileyecek seviyeye gelir. Hastalığın belirtileri kısaca şu şekildedir:
- Yoğun kaşıntı
- Cilt tonunun değişmesi
- Cilt yüzeyinde beyaz ya da ten renginde kabarık çizgiler
- Vücutta kıvrımlı yerlerde sivilceyi anımsatan döküntüler
- Sıcak su temasından sonra artan kaşıntı
- Yoğun kaşıntı sonrası şişlikler, yaralar ve sonucunda kanamalar
- Kadın veya erkek fark etmeksizin genital bölgede sıvı dolu lezyonlar
Kaşıntıların yoğun olarak yaşandığı bölgeler; parmak araları, bilekler, göbek deliği çevresi ve koltuk altı olarak karşımıza çıkar. Çocuklarda veya bebeklerde bu bölgelere ek olarak baş, yüz, avuç içi, ayak tabanı ve boyun da sayılabilir. Belirtiler uygun uyuz tedavisi ile çok ilerlemeden yok edilebilir. Doğru teşhis ve ilaç kullanımıyla çoğunu yaşamadan uyuzdan kurtulabilirsiniz.
4.1. Uyuz Tanısı Nasıl Konur?
Şiddetli kaşıntı, pullanma, dökülme veya kabarcık oluşması birçok cilt hastalığının belirtileri arasındadır. Genellikle bu semptomlar egzama ile karıştırılır. Ancak uyuz hastalığının kendine has belirtileri bulunur. Duş sonrası artan kaşıntı bunlardan bir tanesidir. Yine de bu belirtiyi yaşıyor olsanız bile direkt teşhisi kendiniz koyup ilaç tedavisine başvurmamalısınız.
Uygun tanı ya da teşhis ancak alanında uzman doktorlar tarafından konulmalıdır. Uzman hekimler gereken test ve tahlilleri yaparak uyuz hastalığınızın varlığını kanıtlayacaktır. Daha sonrasında reçeteli ilaçlarla dirençli uyuz hastalığı tedavisi yapılabilir.
5. Uyuz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Uyuz semptomları ortaya çıktıktan sonra tedavisi asla geciktirilmemelidir. Belirtiler ilk çıktığı anda tedavi gerçekleşirse rahatsızlığın vücuttan uzaklaştırılması sorunsuz olur. Uyuzun kendi kendine geçme durumu yoktur. Rahatsızlığın kendiliğinden geçmesini beklerseniz, ilerlemesini hızlandırıp tedavisini zora sokabilirsiniz.
Uyuz teşhisi sonrası hastalara önerilen ilaçlar, genellikle kremler ve losyonlardan oluşur. Cilt tabakasına sürülerek kullanılan bu ilaçlar, dirençli uyuz tedavisi için oldukça önemlidir. Ek olarak Sante Plus Çift Etki Sante Care Cilt Bakım Losyonu da destekleyici bir ürün olarak kullanılabilir. Doktorunuzdan onay alarak kullanabileceğiniz bu losyon, uyuz hastalığı sonrasında cildinizin iyileşmesine önemli bir rol oynayacaktır.
Hay Derma Haycare Cilt Bakım Losyonu da bu amaçla kullanabileceğiniz kremlerden bir tanesidir. Vücudunuza hafif masaj yaparak yedirebileceğiniz bu ürünler, dirençli uyuz tedavisi sürecinde cildinize destek olma konusunda başarılı bir iş çıkaracaktır. Uzman hekiminize danışarak bu ürünleri düzenli kullanırsanız, uyuza elveda diyebilirsiniz.
6. Uyuz Hastalığından Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Günümüz dünyasının en bulaşıcı hastalıklarından bir tanesi olan uyuzdan korunmanın en kritik yolu hijyendir. Vücudunuzu temiz tutup çevrenizi kirden, nemden ve bakteriden korursanız uyuzun etrafınıza gelme olasılığını düşürebilirsiniz. Bunun haricinde etrafınızda bulunan kişilerle uzun süreli tensel temasa girmekten kaçınarak da uyuzun önüne geçebilirsiniz. Sebebiyse genellikle uzun süreli tensel temasla bulaşmasıdır. El sıkışması veya tokalaşmayla size geçmesi çok olası değildir.
Ortak eşya kullanımından kaçarak uyuzdan korunabilirsiniz. Bu hastalık kılık kıyafetler ile taşınabilir. Havlu, gözlük, şapka veya daha birçok eşyayı ortak kullanıyorsanız hastalığa yakalanma olasılığınız artabilir. Kapalı mekanlardan uzak kalmak da alabileceğiniz önlemlerdendir. Eğer tüm bu önlemlere rağmen hastalığı taşıdığınızı düşünüyorsanız, en yakın sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz. Alanında uzman dermatologlar gerekli testleri yaparak hastalığın vücudunuzda bulunup bulunmadığını söyleyeceklerdir.
Uyuzun sizi fazla rahatsız etmesinden bıktıysanız, Uyuz Nasıl Geçer? adlı yazımıza göz atabilirsiniz.